سمرقند

دومین اثر داستانی معلوف به نام سمرقند در ۱۹۸۸ منتشر شد، داستانی گیرا از سرگذشت دست‌نوشته خیام که در قالب آن دوره‌ای از تاریخ ایران (از ۴۱۱ ق تا ۱۲۹۱ ش) روایت می‌شود. عشق به خیام و رباعیات او بنژامن اُ لوساژ، روزنامه نگار و پژوهنده آمریکایی، را به ایران می‌کشاند. او پس از پشت سر  گذاشتن حوادث بسیار، سرانجام این دست‌نوشته گرانقدر را به دست آورده و تصمیم دارد تا آن را با خود به آمریکا ببرد. اما تایتانیک، کشتی حامل او و همسرش، غرق شده و با خود صندوقچه طلایی حاوی دست‌نوشته را نیز به اعماق اقیانوس می‌برد.